Novoj godini se najviše raduju deca jer je jedna od asocijacija na nju Deda Mraz za kog gotovo svi mališani širom planete godinama veruju kako stiže u njihove domove i nagrađuje ih specijalnim poklonima zato što su bili dobri. Deda u crvenom odelu je prepoznatljiv svuda, pa ne postoje dečak ili devojčica koji, kada ga vide na ulici ili u nekom tržnom centru, ne pohrle ka njemu kako bi mu zatražili da im ispuni želje.
U raznim kulturama on je oduvek bio poznat po različitim imenima, ali je svim pričama o njemu zajedničko to da donosi poklone najmlađima u ponoć i tiho ih ostavlja ispod novogodišnjeg drveta. Kao deca mnogi od nas su jurili ka jelkama ili nekom drugom uglu stana i kuće, uvereni da se dobroćudni starac zaustavio baš u našem domu, te da je i nama, kao i ostalima, doneo ono što smo iščekivali cele godine.
Različita verovanja o poreklu Deda Mraza
Neka od najstarijih verovanja o poreklu Deda Mraza baziraju se na holandskim pričama, kao i na istorijskoj ličnosti, Svetom Nikoli, koji je pomagao siromašnima, bolesnima i deci, i koji je u crvenoj odori obilazio kuće i pružao utehu onima kojima je ona neophodna. U njegovoj misiji pomagali su mu vilenjaci, a jedan od poznatijih je Crni Petar, koji je kinjio nevaljalu decu.
U germanskoj kulturi, koja je nastala pre prelaska na hrišćanstvo, postoji legenda da je bog Odin u zimskom periodu održavao lovačku zabavu sa drugim bogovima i svraćao u domove preko dimnjaka, gde su mu deca ostavljala u čarapama šećer i šargarepu za njegovog konja. Zauzvrat, oni su od bradatog starca dobijali slatkiše.
U američkoj i britanskoj kulturi je tzv Sinterklas dobio pogrešan naziv Santa Klaus kao skraćenica, a u pojednim rečnicima je opisan kao uhranjeni starac, a negde kao mornar u zelenom kaputu sa lulom. Međutim, u ruskim legendama on nije prikazan kao u ostalim pričama, već kao opaki starac Mraz koji je često otimao decu, trpao ih u vreću i vodio daleko u šumu za kaznu. Navodno ih je vezivao i za drveće. Vremenom je taj okrutni deda poprimio bolje osobine, pa sad nagrađuje decu i ne kažnjava nevaljale.
Francuzi su Deda Mraza nazivali Pere Noel i on je deci donosio slatkiše u drvenim cipelicama.
Možda vas zanima…
Dok ga zapadna kultura proslavlja kao istorijsku, ali i mitsku ličnost, istočne zemlje Azije i muslimanski svet ne priznaju Deda Mraza jer smatraju da je njegovo poreklo religijski određeno. Međutim, život među različitim kulturama širom sveta, učinio je među svom decom lik Deda Mraza univerzalnim, tako da ne postoji dete koje ne zna za njega.
Kako je nastao lik Deda Mraza?
Prvi prikaz u ilustraciji kako Deda Mraz zaista izgleda osvanuo je u novinama Harpers vikli, a nacrtao ga je 1863. godine Tomas Nast. Ipak, Deda Mraz kreće da se spominje u savremenim pričama nakon što je publikovana pesma "Poseta Svetog Nikole", poznatija kao "Noć pre Božića". U njoj se po prvi put spominju njegovi irvasi koji su mu saputnici na putovanjima po svetu, gde na poziv i pisma dece dolazi u kočijama.
Kostim Deda Mraza se menjao
Iako je tradicionalno kroz mitske priče i legende Deda Mraz bio prikazan kao starac obučen u crveni kaput sa krznenim čizmama, što su bili simboli hladne zime, njegova odeća je kroz istoriju menjala boju. U najranijim crkvenim spsiima Deda Mraz, odnosno Sveti Nikola, prikazan je u crno-beloj nošnji kako razgovara sa decom koja stoje pored kamina. Na njemu su okačene čarape sa slatkišima.
pexels.com
U kasnijim verzijama, kada se pojavila pesma kroz koju je ilustrovan bradati dedica, on je prikazan u žutom odelu s velikim obraščićima. Kasnije ga je Nast ilustrovao u crvenoj boji u kostimu obrubljenom belim krznom. Mnogi su povezivali crvenu boju sa biskupskim plaštom koji je nosio Sveti Nikola.
Komercijalizacija lika Deda Mraza
Budući da je popularan decenijama unazad, mnoge kompanije su koristile njegov lik u reklamama, pa je taj starac u kostimima počeo da se pojavljuje u školama, na ulici i tržnim centrima kao vesnik novogodišnjih praznika. Mnoge firme omogućavaju deci da dožive lično magiju ulaska Deda Mraza u njihov dom preko terase, koristeći kranove i dizalice. Na društvenim mrežama kruže i druge ideje raznih kompanija, ali i gradova, koji omogućavaju da putem holograma sa deda Mrazovim likom na nebu mališani uživaju u čaroliji i iščekivanju zimskih praznika.
Komentari (0)