Rak debelog creva je drugi najčešći zloćudni tumor po broju oboleleih i umrlih pacijenata u Srbiji. Prema zvaničnim podacima, svake godine od ove vrste tumora oboli približno 4.500, a umre više od 3.000 pacijenata.
Rak debelog creva zastupljen je i kod oba pola, iako od ove vrste karcinoma češće oboljevaju muškarci. Dosad se ova vrsta tumora najčešće javljala kod starije populacije, ali zabrinjava podatak da sve više mladih ljudi oboleva od ove podmukle bolesti. Broj mlađih pacijenata je u naglom porastu poslednjih godina, pa lekari upozoravaju da je ova teška bolest postala gotovo epidemija u mlađoj populaciji, piše Daily Mail.
Stres kao okidač
Prema istraživanju koje je sprovedeno u Kini, anksioznost i stres mogući su razlozi za povećan broj obolelih od raka debelog creva među mladima. Istraživači sa Univerziteta u Sečuanu u Kini otkrili su da, kada su ljudi pod konstantnim stresom, brojne zdrave bakterije koje žive u našim crevima počinju da odumiru, što olakšava raku da se razvije.
Kada ove bakterije odumru, tumori rastu, što dovodi do agresivnijih, brzorastućih karcinoma debelog creva. Porast obolelih od ovog opakog tumora, kao i raka rektuma, zabeležen je i kod mladih u Britaniji i SAD.
Shutterstock
Ranije se smatralo da je jedan od glavnih uzroka za pojavu raka debelog creva loš način ishrane, ali sudeći prema rezultatima najnovih istraživanja, veliki udeo ima i mikrobiom u crevima koji najčešće strada usled stresa. Istovremeno, podaci istraživanja ukazuju na to da su mladi pod nikad većim stresom, da pate od anksioznosti, stresa i depresije.
Istraživanje Američkog psihološkog udruženja iz 2023. pokazalo je da prosečna osoba od 18 do 34 godine svoj nivo stresa ocenjuje sa šest od deset, dok ljudi stariji od 65 godina procenjuju svoj stres nešto iznad tri na skali od deset. Prema istraživanjima prehrambenih navika mladih Amerikanaca, kao rizik od pojave raznih bolesti, pa i raka debelog creva, navodi se sledeće:
Možda vas zanima…
- ishrana prerađenom hranom
- energetska pića
- gojaznost
- poremećaj u radu korisnih bakterija u crevima
- visok šećer u krvi
- anksioznost, stres i depresija
Lekari takođe upozoravaju da prekomerna upotreba antbiotika uništava mikrobiom u crevima, što pogoduje razvoju karcinoma.
Vodeći istraživač kineske studije dr Ćing Li testirao je koktel antibiotika na miševima kako bi otkrio njihov uticaj na mikrobiom creva. Činilo se da je jedna grupa bakterija posebno pogođena antibioticima i stresom -laktobacili. To podržavaju i istraživanja sa Triniti koledža u Irskoj koja sugerišu da te bakterije podržavaju imuni sistem tela, štite ga od virusa i bakterija i sprečavaju oštećenja u ćelijama creva.
Shutterstock
Ova bakterija se prirodno nalazi u mnogim fermentisanim namirnicama i u ljudskom telu. Kada je telo bilo izloženo antibioticima, laktobacili nestaju.
- Obnavljanje korisnih bakterija u crevima, kao što su laktobacili, moglo bi ojačati prirodnu odbranu tela. Lekari bi u budućnosti možda mogli da iskoriste upravo te bakterije za lečenje raka debelog creva - kazao je dr Li.
Simptomi
Tačan uzrok nastanka raka debelog creva nije u potpunosti jasan, a najčešće se javlja kao posledica dejstva naslednih predipsozicija, faktora sredine, načina ishrane i stila života. Bolest se dugo razvija bez vidljivih tegoba, a kada se pojave prvi znaci bolesti ona je najčešće već uznapredovala. Najčešći simptomi raka debelog creva su:
- krvarenje u stolici
- promene u pražnjenju creva
- bolovi u stomaku
- malokrvnost
- gubitak težine
Rano otkrivanje (skrining) raka debelog creva podrazumeva testiranje zdravih osoba u cilju otkrivanja promena, najčešće polipa, koje prethode nastanku raka ili samog tumora u ranoj fazi.
Schutterstock
Polipi su dobroćudne izrasline u unutrašnjosti creva. U nekim polipima vremenom mogu da nastanu zloćudne promene. Vreme prelaska dobroćudne u zloćudnu promenu meri se godinama. Blagovremenim otkrivanjem i uklanjanjem polipa, pre nego što se u njima pojave zloćudne promene, sprečavamo nastanak raka debelog creva.
Komentari (0)